Het prenataal huisbezoek

 

Achtergrond

Naar aanleiding van onderzoek waarbij het percentage babysterfte in Nederland hoog bleek ten opzichte van andere Westerse landen, heeft minister Klink een stuurgroep samengesteld die aanbevelingen heeft gedaan om de babysterfte in Nederland te verminderen. Prenatale huisbezoeken vormen daarbij een belangrijk onderdeel in verband met de signalering van factoren die de bevalling, kraamtijd en de opvoedsituatie daarna negatief kunnen beïnvloeden.

 

Op basis van het advies van de landelijke stuurgroep lijkt het logisch en wenselijk om de prenatale huisbezoeken te laten uitvoeren door alle partners in de keten verloskunde – kraamzorg – JGZ. De ontwikkelgroep prenatale voorlichting, waarin alle disciplines vertegenwoordigd zijn, heeft gekeken naar de randvoorwaarden voor de uitvoering van prenatale huisbezoeken. Uitgaande van een heldere doelstelling en afbakening zijn signalen benoemd die aanleiding kunnen geven voor een prenataal huisbezoek. Tevens is met elkaar per signaal vastgesteld welke discipline het meest aangewezen zou zijn om vervolgens het prenataal huisbezoek te doen. In de richtlijn prenataal huisbezoek staat onderstaande informatie.

 

Doel van het prenataal huisbezoek

Een prenataal huisbezoek wordt uitgevoerd met als doel extra informatie te verkrijgen over de leefsituatie van de zwangere en indien nodig een actie (advies of doorverwijzing) uit te voeren die van belang is voor de gezondheid van de zwangere en/of haar ongeboren kind.

 

Afbakening ten opzichte van reguliere werkzaamheden

• Het prenataal huisbezoek is een extra bezoek thuis bij de zwangere die niet binnen de reguliere zorg van verloskundigen, kraamzorginstelling of jeugdgezondheidszorg valt en bovenstaande doelstelling heeft.

• Het bezoek is altijd op initiatief van de professional(s) die behoefte hebben aan extra informatie. Het prenatale huisbezoek is (pro)actief van aard en geen reactief bezoek op verzoek van de aanstaande ouder(s)

 

Randvoorwaarden prenataal huisbezoek

- Het prentaal huisbezoek valt binnen de geformuleerde doelstelling

- Het prentaal huisbezoek valt niet binnen de reguliere zorg van betreffende organisatie

- Het prenataal huisbezoek wordt uitgevoerd door een professional in de keten van de prenatale zorg

(verloskundige, kraamverzorgende, JGZ verpleegkundige)

- Het prentaal huisbezoek wordt vastgelegd in het eigen dossier van de zwangere en/of het

(on)geboren kind.

- Bij monitoring en registratie wordt per prenataal huisbezoek vastgelegd:

* aanvrager van het prenataal huisbezoek

* signaal dat aanleiding is voor het prenataal huisbezoek

* uitvoerder van het prenataal huisbezoek

* uitkomst huisbezoek

 

Signalen voor uitvoering van prenatale huisbezoeken.

Signalen die aanleiding kunnen zijn voor het uitvoeren van een prentaal huisbezoek kunnen afkomstig zijn van een kraamzorginstelling die betrokken is of wordt bij de kraamzorg voor een zwangere (1), een verloskundige of gynaecoloog van de zwangere (2a en 2b) of de JGZ verpleegkundige die bekend is met het gezin van de zwangere (3). Zij kunnen op basis van zorgsignalen een prenataal huisbezoek zelf uitvoeren of een andere professional vragen dit uit te voeren. Ook kan een dergelijk signaal via een andere zorgverlener bij genoemde professionals komen.

 

 

De volgende signalen per discipline kunnen aanleiding zijn voor een huisbezoek. Het huisbezoek wordt uitgevoerd door een professional die het beste aansluit bij het gesignaleerde probleem en de persoonlijke / omgevingsfactoren van de zwangere.

 

Zorgsignaal	Uitvoerder huisbezoek
De kraamzorg kan op basis van de (telefonische) intake van een zwangere de volgende signalen tegenkomen die aanleiding kunnen zijn voor een prenataal huisbezoek:   a) Problemen bij de andere kinderen in het gezin (fysiek dan wel opvoedkundig) b) Problematische relatie van de (aanstaande) ouders of anderen die in huis wonen   c) Zorgen om de woon- / leefsituatie d) Financiële problemen (problemen bij eerdere kraamzorg) e) Sociale omgevingssituatie   f) Psychisch welbevinden / achtergrond van de zwangere	a – JGZ verpleegkundige b – verloskundige / JGZ verpleegkundige c – verloskundige / kraamzorg d – JGZ verpleegkundige e – verloskundige / JGZ verpleegkundige f – verloskundige
De verloskundige of gynaecoloog van de zwangere kan op basis van de volgende situatieszorgen hebben om de (toekomstige) situatie van zwangere en (on)geboren kind die aanleiding zijn voor een prenataal huisbezoek:   a) meerdere malen (≥2x) niet komen opdagen voor een afspraak b) overmatig bellen met problemen en vragen (onzekerheid) c) Problematische relatie (aanstaande) ouders d) verslaving e) (vermoeden van) huiselijk geweld   f) zorgen om (persoonlijke) hygiëne g) psychische en/of medische problemen (o.a. –DYS, depressie) h) niet pluis gevoel	a – verloskundige b – verloskundige c – verloskundige d – verloskundige e – verloskundige / JGZ verpleegkundige f – verloskundige g – verloskundige h – verloskundige
De JGZ verpleegkundige kan op basis van de zorg voor eerdere / andere kinderen in het gezin zorgen hebben over de toekomstige gezinssituatie voor het nog ongeboren kind en/of de (aanstaande) moeder:     a) bestaande gezinsproblematiek	a – verloskundige / JGZ verpleegkundige

Hier kun je een PDF-versie downloaden van dit overzicht

 

Uitvoering prenataal huisbezoek

De professional die het prenataal huisbezoek uitvoert maakt hiervan aantekeningen in het dossier van de zwangere en geeft, indien van toepassing, feedback aan degene die het prenataal huisbezoek heeft gevraagd. De uitkomst kan zijn:

• het probleem / de zorgen lijken minder groot dan eerst gedacht

• het probleem / de zorgen zijn besproken en advies heeft geleid tot een hanteerbare situatie

• het probleem / de zorgen blijken aanleiding voor verdere verwijzing naar zorgverlening buiten de prenatale zorgketen

• het probleem / de zorgen blijken aanleiding voor een aanvraag prenataal huisbezoek door een andere discipline

 

 

Hoe ga je te werk bij een prenataal huisbezoek?

1. Als verloskundige, kraamverzorgende of JGZ verpleegkundige heb je zorgen (vanuit je reguliere werkzaamheden of via ketenpartners).
2. Je voert zelf een huisbezoek uit of vraagt een andere discipline dit te doen (zie bovenstaande schema).
3. Degene die het prenataal huisbezoek uitvoert maakt hiervan aantekening in het dossier van der zwangere en rapporteert de uitkomst indien van toepassing terug aan de aanvrager. Tevens kun je derden informeren als je dat van belang vindt (altijd met toestemming van de zwangere)
4. Als je het prenataal huisbezoek hebt uitgevoerd factureer je deze bij het regionaal cursusbureau JGZ m.b.v. het voorbeeldfactuur . Per huisbezoek kan maximaal 1,5 uur in rekening worden gebracht (1 uur bezoek + half uur reistijd) plus de reiskosten.

In het kader van monitoring en registratie kan het cursusbureau JGZ de professional vragen de volgende data per huisbezoek aan te kunnen leveren:

* aanvrager van het prenataal huisbezoek

* signaal dat aanleiding is voor het prenataal huisbezoek

* uitvoerder van het prenataal huisbezoek

* uitkomst huisbezoek

Hiervoor is een formulier ontwikkeld dat wordt toegezonden zodra monitoringgegevens van u worden gevraagd.